De Egyptische goden

AMON: luchtgod, voorgesteld met blauwe kleur en hoge pluimen. Vanaf het Nieuwe Rijk verheven tot rijksgod Amon-Re. Zijn heilige dieren zijn de ram en de gans. Soms afgebeeld met ramskop. Zijn gemalin is Moet, hun zoon Chonsoe.

ANOEBIS: god van de mummificatie, afgebeeld als liggende jakhals of als antropomorfe god met zwarte huid en jakhalskop.

ATOEM: scheppergod (in het scheppingsverhaal van Heliopolis). Voorgesteld als antropomorfe god met dubbele koningskroon.

ATON: zonneschijf waarvan de stralen eindigen in handjes. Onder Echnaton als enige en universele god vereerd.

BASTET: kattengodin, afgebeeld in mensengedaante met kattenkop.

BES: Halfgod of beschermgeest afgebeeld als en dwerg met uitgestoken tong. Beschermt barende vrouwen tegen allerlei kwade invloeden, afgebeeld op mammisi (geboortehuizen).

CHNOEM: scheppergod die mensen op de pottenbakkerschijf vormt, afgebeeld in mensengedaante met ramskop en dubbele gedraaide horens. Bewaakt de “Nijlbron” bij Elephantine.

CHONSOE: maangod met valkenkop waarop maansikkel en volle maan. Kindgod in de Thebaanse triade met Amon en Moet.

GEB....

HATHOR: godin van de muziek, dans en erotiek. Beschermgodin van de Thebaanse necropool. Gemalin van Horus van Edfoe. Afgebeeld als vrouw met koehorens en zonneschijf, als koe of in de gedaante van een boomgodin.

HORUS: hemelgod, afgebeeld in de gedaante van een valk, als de gevleugelde zon of in mensengedaante met valkenkop. In de Heliopolische godenleer is hij de zoon van Isis en Osiris. Als zoon van Isis: Harpokrates (het kind Horus) wordt hij naakt met de kinderlok en de vinger in de mond afgebeeld. Als oudere Horus heet hij Haroëris.

Zijn vier zonen zijn de beschermers van de gebalsemde ingewanden, hun hoofden zijn vaak voorgesteld op de deksels van de canopenvazen: Amset, met mensenhoofd, beschermt de lever, Hapi, met de kop van een baviaan, de longen, Doemoetef, met jakhalzenkop, de maag en Kebechsenoeëf, met valkenkop, de darmen.

ISIS: godin, echtgenote van Osiris en moeder van Horus, wordt afgebeeld in mensengedaante met de troonhiëroglief of koehorens met zonneschijf op het hoofd. Als moeder wordt ze vaak afgebeeld in zittende houding met de kleine Harpocrates de borst gevend (voorloper van onze Mariabeelden).

MAAT: afgebeeld als een vrouw met een struisvogelpluim op het hoofd. Ze vertegenwoordigt de kosmische orde in het universum en de esthetische code op aarde.

MIN: de scheppende god, vorst van de vruchtbaarheid, afgebeeld als een ithyfallishe, mummievormige god met opgeheven arm, flabellum en pluimenkroon. In het Nieuwe Rijk verbonden met Amon tot Amon-Min.

MOET: gemalin van Amon en moeder van Chonsoe, haar naam wordt geschreven met de hiëroglief van de gier, draagt een gierenkap en dubbele kroon.

MONTOE: Thebaanse oorlogsgod afgebeeld met valkenkop, zonneschijf met dubbele slang en een dubbele verenkroon.

NEITH: oorlogsgodin, afgebeeld in mensengedaante, meestal met kroon van Neder-Egypte, met in de hand een papirusstaf, een boog en twee gekruiste pijlen.

NEPHTYS: zuster van Isis,vrouw van Seth, beschermster van de dode Osiris (houdt in de gedaante van een sperwer haar beschermende vleugels uitgespreid over het dode lichaam). Afgebeeld in mensengedaante met hiëroglief “Vorstin van het huis” op het hoofd, een papirusstengel met knop in de ene hand, een anch-teken in de andere.

NOET: hemelgodin en vrouwelijke tegenhanger van de aardgod Geb. Noet wordt steeds afgebeeld als een langgerekte vrouwenfiguur, op handen en voeten staand, met voeten naar het oosten en het hoofd naar het westen gericht. Ze slikt s’avonds de zon in om die s’morgens te baren uit haar schoot.

OSIRIS: koning van de Onderwereld, meestal mummievormig voorgesteld met Koninklijke scepters en atef-kroon. Deze god heeft als eerste de dood kunnen overwinnen, zijn groene huidskleur verwijst naar de cyclische vernieuwing van de vegetatie.

PTAH: een scheppergod die met het goddelijk woord het universum creëerde. Werd vereerd als dodengod en verwant met Osiris en Sokaris. Afgebeeld in mensengedaante met nauwsluitende lederen kap, met was-scepter in de handen en gekleed in een strak omsluitend gewaad waarin de ledematen schuil gaan.

RE: zonnegod, vaak voorgesteld  als een antropomorfe god met valkenhoofd en zonneschijf. In zijn nachtelijke gedaante (zijn ba), vertoont de zonnegod zich als een ramskoppige man op een bark waarmee hij door de Onderwereld vaart. Vanaf de 4de dynastie wordt de zonnegod verbonden met het koningsschap en wordt de koning “zoon van Re” genoemd.

SECHMET: godin in leeuwengedaante, godin van de oorlog. Zij is brengster van onheil, ziekten en epidemieën.

SELKIS: godin met een waterschorpioen op het hoofd, samen met Isis, Nephtys en Neith beschermt ze de mummie van de overledene (sarcofaag van Toetanchamon).

SETH: god van de chaotische krachten en personificatie van het kwaad. Hij kan, samen met zijn pendant Horus, echter ook als positieve kracht optreden bij de koningskroning. Tevens helpt hij, in de onderwereld, de zonnegod te beschermen tegen de aanvallen van de gevaarlijke Apophisslang. Wordt afgebeeld in mensengedaante met een dierenkop bestaande uit elementen van een ezel, antilope en okapi, met een kromme snuit en afstaande gespleten oren.

SOBEK: geduchte krokodillengod, vooral vereerd rond het Karoenmeer in, het Fayoem en in Kom Ombo.

THOT: Maangod en uitvinder van het schrift en de wetenschap. Hij wordt afgebeeld als een Ibis of een baviaan, of in mensengedaante met een ibiskop, een schrijfriet en een palet in de handen.

TOERIS: Nijlpaardgodin, beschermster van vrouwen, kraamvrouwen en kraamkamers. Afgebeeld als een op de achterpoten staand drachtig nijlpaard met hangborsten, leeuwenpoten, en krokodillenstaart. Met haar hand leunt ze op de hiëroglief dat “bescherming” betekent.